Het zal weinig mensen ontgaan zijn dat de bierprijzen in de horeca het afgelopen jaar flink zijn gestegen. Deze hogere prijzen hebben vooralsnog echter een beperkte impact op de Nederlandse biermarkt, aangezien het aantal bierdrinkers constant blijft of zelfs licht stijgt. Ook wat betreft smaken en soorten is er genoeg beweging en in dit artikel lees je alles over de belangrijkste ontwikkelingen en verwachtingen op biergebied voor dit jaar en de aankomende jaren.
Eerst maar eens de cijfers. De Vereniging Nederlandse Brouwers laat elk jaar het Nationaal Bieronderzoek uitvoeren en daaruit blijkt dat in 2022 het percentage Nederlanders dat minimaal één keer per maand bier drinkt met 3 procent is gestegen. Opvallend is de grote toename van de consumptie van alcoholvrije en laag alcoholische (0,5 - 3,5 procent alcohol) bieren. Alcoholvrij bier wordt 7 procent meer gedronken dan 2 jaar geleden, terwijl er bij de laag alcoholische bieren een toename van 5 procent is te zien. Deze groei is met name zichtbaar in de leeftijdsgroep 18 tot en met 29 jaar. Van deze groep drinkt minimaal 65 procent één keer in de maand laag alcoholisch (speciaal)bier, tegenover 49 procent van de leeftijdsgroep 30 tot en met 49. Van de 65-plussers drinkt slechts 24 procent één keer in de maand laag alcoholisch (speciaal)bier. Zeven op de tien bierdrinkers heeft aangegeven dat zij, vanwege het huidige aanbod aan soorten en merken, nu vaker alcoholvrij bier drinken dan 2 jaar geleden.
De verwachting van online dataplatform Statista is dat er in 2023 8,4 miljard euro winst gemaakt zal worden op de Nederlandse biermarkt en er wordt tot en met 2027 een jaarlijkse groei van ruim 7 procent voorspeld. In 2027 wordt naar verwachting 78 procent van het geld dat omgaat in de Nederlandse bierindustrie buitenshuis gespendeerd, bijvoorbeeld in cafés of restaurants. Ter vergelijking: wereldwijd wordt het aandeel van het geld dat over 4 jaar buitenshuis aan bier wordt gespendeerd op 52 procent verwacht. Dit brengt kansen met zich mee voor Nederlandse horecaondernemers, die een relatief groter deel van de uitgaven hun kant op zien komen.
Nieuwe standaard
Van een verlaging van de prijzen zal het de komende jaren waarschijnlijk niet komen, zo ziet ook Richard Moerkerk. De biersommelier verwacht dat er in de afgelopen periode een ‘nieuwe standaard’ is neergezet: “Ik denk niet dat die prijzen enorm zullen dalen. Dat komt doordat de prijsstijging te maken heeft met zoveel losse componenten. Het zijn niet alleen de hopprijzen, die al hoog waren. Het zijn ook niet alleen de graanprijzen die enorm zijn gestegen. Het heeft ook te maken met energie en die bedragen zijn nog steeds enorm aan het schommelen. En het heeft te maken met accijnzen, met de lonen van de brouwers en iedereen die in de keten meewerkt. Alles is gestegen en is er ook nog inflatie. Het is een enorm complexe opbouw waar brouwerijen uiteindelijk ook mee te maken krijgen.”
Vanwege de aanhoudende oorlog tussen Oekraïne en Rusland, die samen verantwoordelijk waren voor meer dan een kwart van de wereldwijde graanexport, en tegenvallende hopoogsten in Duitsland en Tsjechië blijven de prijzen van de grondstoffen van bier in ieder geval onverminderd hoog. Brouwerijen zoeken hun grondstoffen daardoor vaker dichter bij huis en dat brengt ook weer kansen met zich mee voor de brouwerijen, maar ook voor de ondernemers die hun bier verkopen. Lokaal geproduceerd bier is vaak een unique selling point voor consumenten en kan een band met een gemeenschap of een stad laten zien.
Voor brouwerijen wordt het hoe dan ook belangrijk om zich meer te onderscheiden van de concurrentie. Vanwege het grote aantal grotere en kleinere brouwerijen in Nederland hebben brouwers steeds meer moeite om het hoofd boven water te houden en in de afgelopen periode waren er al faillissementen van bijvoorbeeld De Leckere in Utrecht en De Vlijt in Apeldoorn. Moerkerk spreekt dan ook van een ‘oververhitte en overbezette’ markt: “Er zijn best wel wat brouwerijen die het onwijs moeilijk hebben, die al failliet zijn of echt gewoon in de problemen zitten.” De sommelier verwacht dat kwaliteit in de komende jaren de doorslag gaat geven voor wat betreft welke brouwerijen een gezonde toekomst tegemoet gaan en welke niet: “Dat is echter niet de enige doorslaggevende factor, want wat ik ook terugzie qua bierstijlen is dat het niet meer alleen gekker en gekker hoeft qua rariteiten die in het bier worden gegooid. Kerstbomen zijn al weleens voorbij gekomen, of andere producten waarvan je zegt ‘brouw het maar mee, dan is het nieuw en dan valt het op’. Door die nieuwswaarde dachten brouwerijen dat het dan wel weer verkocht zou worden, dat is niet meer zo.”
Uitgesproken smaken
Wat betreft smaken en soorten bier is er in de afgelopen jaren flink wat bijgekomen en ipa’s bijvoorbeeld zijn inmiddels niet meer weg te denken uit het assortiment van de gemiddelde horecazaak. De verwachting is dat deze bitterdere bierstijl ook in de toekomst onverminderd populair blijft en dat ook stijlen als de Double ipa of de Imperial ipa wat meer voet aan de grond krijgt. Deze bieren bieden door hun hogere alcoholpercentage sommige liefhebbers meer waar voor hun geld. Aan de andere kant van het smakenspectrum zijn er voor de echte avonturiers bieren met gistsoorten als brettanomyces of kveik, die een heel eigen, fruitige, ‘funky’ smaak met zich meebrengen. Ook de sours en andere zuurdere bierstijlen hebben een flinke groei doorgemaakt en zijn vaker aantrekkelijk voor liefhebbers van wijn en cocktails. Vanwege het zuurgehalte, de uitgesproken smaken en het andere mondgevoel spreken zij een doelgroep aan die wellicht minder met traditionele bierstijlen heeft.
Moerkerk verwacht echter niet dat sours door gaan breken richting de grote massa: “Er zijn veel collega’s van me die al jarenlang roepen dat zuur het helemaal gaat maken. Dat geloof ik gewoonweg niet. Zuur is te uitgesproken om een grote markt te worden. Dat zie je ook terug bij de ipa’s, daar zitten natuurlijk bieren tussen met enorm veel bitterheid. Maar de ipa’s worden tegenwoordig ook steeds zoeter gebrouwen, dat is commercieel belangrijk. Die zoetere smaken worden door brouwers steeds meer verweven in uitgesproken bierstijlen om ze makkelijker behapbaar te maken. Het is altijd zoeken naar een balans. Heel bitter of heel zuur is echt voor de liefhebbers. Een klein zuurtje of bittertje kan wel aanslaan bij het grotere publiek, dat dan misschien ook weer andere dingen gaat proberen.”
Moerkerk voorziet dat een van onze buurlanden in de komende jaren een grotere rol gaat spelen op de Nederlandse biermarkt. Hierbij heeft hij het echter niet over België, maar juist over Duitse bierstijlen die eerder nog niet zo’n grote impact hadden in Nederland: “Ik denk niet dat we terug gaan grijpen naar de blonds, dubbels en tripels. Maar wat ik wel echt zie is dat de Duitse stijlen meer naar voren komen. Strak gebrouwen bieren, een deel Reinheitsgebot (het Duitse gebruik waarbij er tijdens het brouwproces alleen gebruik gemaakt mag worden van mout, water, hop en gist, red.) zie je ook terug in Nederlandse brouwsels. En het valt me op dat Duitse bierstijlen op zichzelf makkelijker verkrijgbaar zijn in Nederland. 2, 3 jaar geleden was het praktisch onmogelijk om een Zwickelbier of een Schwarzbier uit Duitsland in je café te krijgen en nu gaat dat gewoon veel makkelijker. Het is nog steeds niet enorm eenvoudig verkrijgbaar maar het komt wel steeds meer. De Duitse markt is hier nooit zo sterk vertegenwoordigd geweest, maar dat zijn wel de bieren die nu te verkrijgen zijn.”
Blijf op de hoogte!
Twee keer per week het actuele en relevante restaurantnieuws in je mailbox? Schrijf je hier in voor onze digitale nieuwsbrief en blijf op de hoogte.
