In de ban van het bier

De strijd om verstikkende biercontracten is weer opgelaaid. Onlangs publiceerde SEO een nieuw rapport over de Nederlandse biermarkt. Conclusie: er is geen effectieve concurrentie.

*Op de rug gebonden*
De horeca is de dupe van een verziekte biermarkt, zo staat in _Naar concurrentie op de tap_, geschreven door Nicole Roosenboom en Barbara Baarsma, directeur van SEO (onderzoeksinstituut voor economisch inzicht). Driekwart van de bierafzet wordt verkocht door aan brouwerijen verbonden horecaondernemingen. Deze binding neemt de vorm aan van exclusieve afnameverplichting, bruikleenovereenkomsten voor tapinstallaties en financieringsovereenkomsten of huurcontracten. Daarnaast zijn er ook andere gevolgen. Door de almaar stijgende basisinkoopprijs van tapbier staat de brutomarge van de horecaonderneming onder druk. Een overcapaciteit van horecabedrijven geeft een hoge concurrentiedruk, met als gevolg een lager rendement. Hierdoor zijn banken minder snel geneigd geld in een onderneming te pompen. Daaruit komen veel faillissementen voort. Brouwerijen zijn in staat een financiering te verstrekken, met als gevolg dat ondernemingen nog meer afhankelijk worden.

*Prijs en innovatie*
Door de hechte binding tussen uitbater en brouwerij is eerstgenoemde gebonden aan de wensen van het biermerk. Vanwege deze exclusiviteiteis heeft de bierconsument weinig keus dan te kiezen voor het aangeboden bier. Volgens Baarsma is het aannemelijk dat bij een diverse keus aan biersoorten de drankprijzen veel lager zijn. Dit wordt afgeleid aan de situatie in supermarkten, waar de bierprijzen veel lager zijn. Verder is meer concurrentie ook positief voor de biermerken. Bij ontbrekende concurrentie is de drang om te innoveren laag. Juist door meer concurrentie zullen brouwerijen geneigd zijn om hun product te vernieuwen en de kwaliteit te verbeteren.

*Onhoudbare situatie*
Koninklijke Horeca Nederland geeft een reactie op het nieuwe onderzoek. Volgens de brancheorganisatie laat dit rapport zien, samen met twee eerdere rapporten, dat "de horecabiermarkt op slot zit en niet concurrerend is. De strategie van brouwerijen richt zich erop om uitbaters een afnamebeding op te leggen via zoveel mogelijk contracten en relaties. Doel: bergen van zoveel mogelijk 'vaste' afzetpunten voor bier. De totale binding neemt vandaag de dag nog steeds toe". Dit is volgens de organisatie een onhoudbare situatie die in strijd is met de mededingingsregels. Er moet verandering komen.

*Oplossing*
De enige manier om de horecabiermarkt weer lopend te krijgen is, volgens het onderzoek, de concurrentie op de tap bevorderen. Brouwerijen moeten stoppen met het opleggen van exclusiviteiteisen, daartoe eventueel gedwongen door NMa. Als een uitbater geen verplichtingen heeft tot een brouwerij, kan hij zijn keuzeaanbod vergroten. Hierdoor zullen brouwerijen gaan strijden om de gunst van de horecaondernemer.

~Marijn Brok~