De waarheid: lonen in horeca veel te laag

Er wordt een verkeerd beeld van de loonontwikkeling in de sector geschetst. De lonen stijgen niet marktconform en de horecamedewerker is per saldo
minder gaan verdienen. Dit terwijl het uit cijfers van het CBS er op lijkt dat het met de lonen in de horeca wel goed zou gaan. Deze laten namelijk zien dat de lonen in de sector de afgelopen vijf jaar (2010-2015) met 6,2% zijn gestegen. Wat gebeurt hier? Een andere realiteit.

*Onjuiste cijfers*
De cijfers die het CBS gebruikt zijn voor een groot deel afkomstig van het Arbeidsvoorwaardenreglement (AVR), opgesteld door werkgeversorganisatie Koninklijke Horeca Nederland (KHN). Sinds 1 april 2014 is er in de horeca geen cao meer, KHN heeft hierna voor haar leden het Arbeidsvoorwaarden Reglement (AVR) opgesteld. FNV Horeca is van mening dat het AVR nadelige regelingen bevat voor medewerkers die de arbeidsvoorwaarden in de horeca nog verder verslechteren. Het CBS heeft FNV Horeca laten weten dat zij de loonsverhogingen uit het AVR als landelijke cao-verhogingen gebruikt. Hiermee wordt dus een verkeerd beeld van de lonen in de horeca geschetst, aangezien het AVR geen (algemeen verbindend verklaarde) cao is. De regeling is een vrijblijvend advies voor leden van KHN, die deze regeling kunnen, maar niet hoeven te gebruiken. Op medewerkers die in dienst waren toen de cao horeca nog van kracht was, kan de AVR alleen worden toegepast als zij hiermee akkoord gaan. In de horeca zijn totaal 45.000 horecabedrijven, waarvan 20.000 aangesloten bij KHN. Het is dan ook niet aannemelijk dat veel horecabedrijven het AVR zullen toepassen, een groot deel zal juist gebruik maken van de oude cao of de wettelijke regelingen. Ter vergelijking, de wettelijke minimumlonen zijn in 5 jaar tijd met 8,10% gestegen.

*Geen marktconforme stijging*
De feitelijke lonen van de 335.000 horecamedewerkers zijn van 2010-2013 met 3,25% gestegen. De basis- en eindlonen zijn in diezelfde periode met 4,25% gestegen. De laatste feitelijke loonsverhoging voor het personeel dateert uit juli 2013 (0,75%), ondanks continue stijgingen van de horecaomzetten. Tegelijkertijd is de inflatie de afgelopen jaren gestegen, waardoor er meer betaald moet worden voor producten en diensten. In het derde kwartaal van 2015 steeg de horeca-omzet met 6,4% ten opzichte van dezelfde periode het jaar ervoor, het 9e kwartaal op rij met groei. Daarbij zijn volgens het CBS de lonen in de horeca per fte met 0,1% gedaald, terwijl het landelijke cijfer juist een stijging van 0,7% laat zien. Per saldo is de horecamedewerker dus minder gaan verdienen! Uit eerder onderzoek blijkt ook dat een (vak)volwassen schoonmaker ruim een euro per uur meer verdient dan een medewerker in de bediening. Maar wanneer je euro per uur omrekent naar euro per maand dan zie je dat de schoonmaker maandelijks bijna tweehonderd euro meer verdient. Het wordt hiermee pijnlijk duidelijk dat het beeld dat geschetst wordt, volkomen verkeerd is en de horecamedewerker er de afgelopen jaren alleen maar op achteruit is gegaan in loon en in koopkracht.

*Kwaliteit ebt weg*
Jaarlijks keren ruim duizenden serveersters, barmannen, afwassers en koks de horeca de rug toe. Als er de aankomende jaren niets gebeurt, dan is er in 2018 een substantieel tekort aan koks (Bron: SVH). Ook loopt de instroom bij mbo-opleidingen op niveau 1 en 2 sterk terug. Kwaliteit stroomt steeds meer en eerder weg uit de sector, wat de sector niet ten goede komt. Er zal echt iets moet gebeuren om veilig te stellen dat er in de toekomst voldoende kwalitatief horecapersoneel beschikbaar zal zijn.

*Puinhoop in de horeca*
Marco Bouma, sectorbestuurder FNV Horeca: “Veel vakmensen die met passie en trots in de horeca werken, raken gefrustreerd omdat het werk zo slecht betaalt. Zij zoeken uiteindelijk toch maar een vaste baan buiten de horeca zodat ze een fatsoenlijk bestaan kunnen opbouwen, hun gezin kunnen onderhouden of eindelijk eens een hypotheek kunnen krijgen. Deze rampzalige leegloop moet zo snel mogelijk stoppen. Zonder goede vakmensen wordt het één grote puinhoop.“

~Thijs Jacobs~