Alcohol en inmiddels ook drugs komen frequent voor binnen de horeca. Niet alleen gasten nuttigen het een en ander, personeelsleden soms net zo. Een aantal jaren geleden was er een serveerster, werkzaam in een hotel op Aruba, die in haar vrije tijd cocaïne had genuttigd. De dag erop moest zij een drugstest ondergaan in het kader van het antidrugsbeleid van de werkgever. Zij testte positief. De werkneemster weigerde een rehabilitatieprogramma te volgen, waarna ontslag volgde. Terecht? Of toch niet? Het ging toch om gebruik in de privétijd en daar heeft een werkgever toch niets mee te maken?
Duidelijk beleid
De hoogste rechter oordeelde dat het ontslag in stand bleef. Vast was komen te staan dat de serveerster het antidrugsbeleid van de hotelketen goed had begrepen. Het hotel had een duidelijk beleid, waardoor duidelijk was dat ook drugsgebruik in de vrije tijd tot ontslag zou kunnen leiden, ongeacht of het gebruik een negatief effect op het werk had. De rechter kwam tot een belangenafweging en heeft meer waarde gehecht aan het belang van werkgever tot behoud van de goede naam en aantrekkelijkheid voor de gasten van het hotel, dan aan het belang van de werkneemster om in de privésfeer cocaïne te gebruiken.
Hoe zit het dan met de privacy van een werknemer?
Dat is een zeer actuele vraag, gelet op de inwerkingtreding van de Algemene Verordening Gegevensbescherming per 25 mei 2018. Uit deze verordening is op te maken dat een werkgever onder omstandigheden een drugs- of alcoholtest mag afnemen, maar het niet wordt toegestaan - behoudens wettelijke uitzondering - de gegevens te verwerken. Het gaat volgens de Autoriteit Persoonsgegevens namelijk om gezondheidsgegevens en die mogen - behoudens wettelijke uitzondering - niet door een werkgever verwerkt worden.
Testen heeft dus weinig zin indien de gegevens niet gebruikt mogen worden. Dit geldt niet alleen voor ad random testen maar ook voor testen die worden gedaan in geval van een vermoeden van bijvoorbeeld drugsgebruik. Stel dat een werknemer nu met een beroep op privacyregels testresultaten aanvecht, dan is het afwachten of een rechter dat resultaat als bewijs toelaat. Tot nu toe was dat vaak wel het geval, maar het is afwachten of dat na 25 mei ook nog zo zal zijn. Het is in ieder geval aan de wetgever om wetgeving te maken op basis waarvan het werkgevers wordt toegestaan beleid te ontwikkelen om niet alleen testen af te mogen nemen, maar ook om de resultaten ervan te mogen gebruiken. De kwestie die speelde op Aruba had dan ook anders kunnen aflopen.
Marijke Stevens
Advocaat arbeidsrecht bij Immix advocaten mediators in Zeist
www.immix.nl
